101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال

کتاب 101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال تألیف شیرین ملکی و گلاله حسینی، یک منبع ارزشمند برای والدین و مربیانی است که به دنبال روش‌های مؤثر برای تحریک رشد مغزی کودکان در سال‌های اولیه زندگی‌شان هستند. این کتاب با تکیه بر اهمیت دوره حساس شش سال اول زندگی که در آن مغز کودک بیشترین توانایی برای تولید سیناپس‌ها و مسیرهای عصبی جدید را داراست، راهنمایی می‌کند تا چگونگی استفاده از این ظرفیت بهینه برای رشد شناختی، اجتماعی و حرکتی کودک را فراهم آورد.
کتاب پیش رو مجموعه‌ای از 101 بازی را ارائه می‌دهد که هر یک به طور خاص طراحی شده‌اند تا مهارت‌های مختلف کودک از جمله دقت، حافظه، حل مسئله، مهارت‌های زبانی و توانایی‌های حرکتی را توسعه دهند. این بازی‌ها، که بر پایه تحقیقات نوروساینس و روانشناسی توسعه‌ای هستند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که والدین و مربیان می‌توانند به راحتی آن‌ها را در خانه یا محیط‌های آموزشی پیاده‌سازی کنند.
یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب این است که هر بازی با توضیحات دقیق و راهنمایی‌های گام به گام ارائه شده است، تأکید زیادی بر اهمیت تعامل والدین و کودکان در فرایند یادگیری دارد و ارزش بازی را به عنوان ابزاری برای یادگیری غیرمستقیم و لذت‌بخش ترویج می‌کند. از طریق این بازی‌ها، کودکان می‌توانند مهارت‌های جدید را در یک محیط امن و حمایتی کشف کنند، در حالی که به طور همزمان مغز آن‌ها تحریک و تقویت می‌شود.
استفاده از این کتاب به والدین و مربیان امکان می‌دهد تا نه تنها درک بهتری از نحوه کارکرد و رشد مغز کودک در سال‌های حیاتی آن داشته باشند، بلکه به آن‌ها ابزاری عملی برای پشتیبانی از این رشد به شیوه‌ای سرگرم‌کننده و معنادار نیز می‌دهد. با ت
شویق کودکان به کشف و یادگیری از طریق بازی، "101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال" پلی است بین نظریه و عمل در آموزش و پرورش اولیه، مسیری برای توسعه پتانسیل کامل کودکان در این دوره حساس از زندگی‌شان ارائه می‌دهد.
 

محوریت کتاب 101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال

محوریت کتاب "101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال"، تأکید بر اهمیت بازی‌های تعاملی و آموزشی است که به رشد مغزی و توانایی‌های یادگیری کودکان در سال‌های اولیه‌ی زندگی کمک می‌کنند. این کتاب با پایه و اساس در تحقیقات نوروساینس و روان‌شناسی توسعه‌ای، رویکردی علمی و همزمان کاربردی را برای تقویت توانایی‌های شناختی، اجتماعی، زبانی، و حرکتی کودکان از طریق بازی پیشنهاد می‌دهد.

اهداف اصلی کتاب

اصلی‌ترین اهداف کتاب عبارتند از:
1. تحریک رشد مغزی: فراهم آوردن فرصت‌هایی برای کودکان تا از طریق بازی‌های هدفمند، سیناپس‌های بیشتری در مغز خود تشکیل دهند، که این امر به بهبود قابلیت‌های شناختی و حل مسئله منجر می‌شود.
2. تقویت توانایی‌های یادگیری: به کارگیری بازی‌هایی که به توسعه مهارت‌های زبانی، حافظه، دقت و مهارت‌های اجتماعی کودکان کمک می‌کند.
3. ارتقاء مهارت‌های حرکتی: شامل بازی‌هایی که بر بهبود مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف تمرکز دارند و به کودکان کمک می‌کنند تا تعادل، هماهنگی و قدرت خود را تقویت کنند.
4. تشویق به کشف و خلاقیت: ترویج بازی‌هایی که به کودکان امکان می‌دهد جهان اطراف خود را کشف کنند و خلاقیت‌شان را از طریق فعالیت‌های خودباورانه و اکتشافی بیان کنند.

این کتاب بر این باور است که بازی نه تنها فرصتی برای سرگرمی کودکان است، بلکه یک ابزار حیاتی و اثربخش برای توسعه و یادگیری آن‌ها نیز محسوب می‌شود. با ارائه بازی‌های متنوع و سرگرم‌کننده، "101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال" به والدین و مربیان امکان می‌دهد تا در فرآیند رشد کودکان نقش فعالی داشته باشند و به آن‌ها کمک کنند تا پتانسیل کامل خود را در یک محیط پشتیبان و محرک، شکوفا سازند.
 

برخی از بازی‌های نامبرده شده در این کتاب

 بازی شماره ۱: توپ و سبدها

بازی شماره ۱، که با هدف تقویت هماهنگی چشم و پا، بهبود تصویر بدنی، افزایش دقت و تمرکز، و بهبود قدرت یادگیری کودک طراحی شده است، یک فعالیت سرگرم‌کننده و آموزشی برای کودکان بالای دو سال می‌باشد. در این بازی، کودک بر روی یک صندلی نشسته و وظیفه دارد توپ‌ها را با پاهای خود از یک سبد به سبد دیگری که در کنار او قرار دارد، منتقل کند. این فعالیت، با ایجاد یک محیط بازی که در آن کودک با استفاده از پاهای خود به جای دست‌ها به جابجایی توپ‌ها می‌پردازد، به طور خلاقانه مهارت‌های حرکتی و هماهنگی را تقویت می‌کند.
این بازی نه تنها برای توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت کودک مفید است بلکه به تقویت ادراک بصری و توانایی‌های تمرکزی او نیز کمک می‌کند. با تشویق کودک به تمرکز بر حرکت دقیق توپ‌ها و هدف‌گیری برای قرار دادن آنها در سبد مقابل، این فعالیت زمینه‌ساز تقویت حس تعادل، درک فضایی و مهارت‌های تمرکزی در کودکان می‌شود. بازی، علاوه بر فواید آموزشی، لذت و سرگرمی را نیز برای کودک به همراه دارد، زیرا آنها در حین بازی با چالش‌ها و موفقیت‌های کوچک روبرو می‌شوند که این خود به افزایش اعتماد به نفس و احساس دستاورد در آنها کمک می‌کند. 
 

 بازی شماره ۲: شناسایی صداها

بازی شماره ۲، که با هدف تقویت مهارت‌های درک شنیداری، حافظه، توجه و تمرکز کودکان طراحی شده است، از شناسایی صداها به عنوان وسیله‌ای برای یادگیری استفاده می‌کند. در این بازی، والدین یا مربیان ابتدا شش وسیله صدادار مختلف مانند سشوار، بوق، جغجغه، بطری حاوی مقداری آب، بطری حاوی نخود، و کتاب را جمع‌آوری می‌کنند. کودک با چشمان باز به صدای هر یک از این وسایل گوش می‌دهد تا با آنها آشنا شود. سپس، با پوشاندن چشمان کودک، از او خواسته می‌شود تا با شنیدن صداهایی که به نوبت تولید می‌شوند، هر کدام را شناسایی کند.
این بازی نه تنها به تقویت قوه شنوایی و توانایی تمرکز بر صداهای خاص در میان صداهای محیطی کمک می‌کند، بلکه فرصتی برای بهبود حافظه شنیداری و تقویت مهارت‌های حل مسئله ارائه می‌دهد. با تکرار این بازی، کودک یاد می‌گیرد چگونه اطلاعات شنیداری را بهتر پردازش کرده و به خاطر بسپارد. همچنین، این بازی فرصت‌هایی برای والدین فراهم می‌آورد تا درک کنند چگونه کودکان از طریق بازی و تعامل با دنیای اطراف خود یاد می‌گیرند و این دانش را در فعالیت‌های روزمره به کار ببندند.

 بازی شماره ۳: بازی حافظه و لامسه

بازی شماره ۳، که به تقویت حافظه بینایی و لامسه کودکان می‌پردازد، از یک سینی حاوی چندین وسیله مختلف استفاده می‌کند تا به کودکان کمک کند درک بهتری از اشیاء از طریق بینایی و لامسه پیدا کنند. در ابتدا، وسایلی مانند قیچی، شانه، موز، و لیوان روی سینی چیده می‌شوند و کودک از آنها خواسته می‌شود تا به دقت به آنها نگاه کرده و نام هر کدام را با صدای بلند بگوید. این فرآیند کمک می‌کند تا وسایل به طور موثرتری در حافظه کودک ثبت شوند، زیرا تکرار نام‌ها به همراه بینایی به تقویت ارتباطات عصبی مرتبط با حافظه کمک می‌کند.
در مرحله بعد، یک پارچه یا کارتن بر روی وسایل قرار داده می‌شود تا از دید کودک پنهان شوند و سپس از او خواسته می‌شود که با استفاده از حس لامسه خود، نام وسایل مخفی شده زیر پارچه را حدس بزند. این بخش از بازی به کودک امکان می‌دهد تا توانایی‌های حافظه لامسه‌ای خود را تقویت کرده و به تمرین شناسایی اشیاء بدون استفاده از بینایی بپردازد. این فعالیت نه تنها به تقویت حافظه بینایی و لامسه کمک می‌کند بلکه مهارت‌های تفکر انتقادی و حل مسئله را نیز در کودکان ارتقا می‌بخشد.
 

 بازی شماره ۵۴: نخ کشی لگو

بازی شماره ۵۴، که با استفاده از لگو و یک سبد انجام می‌شود، یک روش عالی برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و دقت بینایی کودکان است. در این بازی، یک سبد یا آبکش پر از لگوها با استفاده از نخ ضخیم پوشیده شده است تا دسترسی به لگوها دشوار شود. به کودک یک انبر سالاد داده می‌شود و از او خواسته می‌شود که با استفاده از انبر، لگوها را از بین نخ‌ها بیرون کشیده و از سبد خارج کند. این فعالیت نه تنها به تقویت دقت و تمرکز کودک کمک می‌کند، بلکه مهارت‌های حل مسئله و هماهنگی چشم و دست او را نیز بهبود می‌بخشد.
بازی به گونه‌ای طراحی شده است که کودک در حین سرگرمی، توانایی‌های حرکتی ظریف خود را به چالش بکشد و تقویت کند. انبر سالاد به عنوان ابزاری برای تقویت قدرت دست و انگشتان عمل می‌کند، در حالی که تلاش برای خارج کردن لگوها از سبد نیازمند دقت بینایی و مهارت‌های برنامه‌ریزی حرکتی است. این بازی نه تنها به کودکان اجازه می‌دهد تا در محیطی کنترل‌شده مهارت‌های خود را توسعه دهند، بلکه موقعیت‌هایی را برای آنها فراهم می‌آورد تا در حل مسائل خلاقانه و ایجاد استراتژی‌های جدید برای دستیابی به اهداف، رشد کنند.

 بازی شماره ۵۵: پیروی از الگوی پا

بازی شماره 55، که با استفاده از الگوهای شکل پا طراحی شده، یک فعالیت هیجان‌انگیز و آموزشی برای کودکان است که بر روی مهارت‌های درک حرکتی، توجه و تمرکز، و تقویت مهارت‌های تعادلی تمرکز دارد. در این بازی، ده جفت الگوی شکل پا روی زمین در چهار جهت مختلف (مستقیم، راست، چپ، و عقب) چیده می‌شوند. کودک می‌بایست با قرار دادن پاهای خود روی الگوها، از ابتدا تا انتهای مسیر را طی کند. این فرایند نه تنها به تقویت هماهنگی بدنی کمک می‌کند، بلکه مهارت‌های دنبال کردن دستورالعمل و توجه به جهت‌گیری‌های مختلف را نیز پرورش می‌دهد.
به مرور زمان و با پیشرفت کودک، بازی می‌تواند با اضافه کردن حرکات پرشی به الگوها تکامل یابد. به این ترتیب، هر زمان که کودک به الگوی شکل پا با جهت خاصی می‌رسد، باید بدن خود را به همان سمت بچرخاند و همزمان بپرد تا پاهایش روی الگوی مذکور فرود بیایند. این افزایش در پیچیدگی بازی به تقویت مهارت‌های درکی و حرکتی، بهبود تمرکز و توجه، و تقویت تعادل کودک کمک می‌کند. بازی شماره 55 به طور کلی یک روش عالی برای ترغیب کودکان به انجام فعالیت‌های فیزیکی در حالی که مهارت‌های ضروری زندگی را یاد می‌گیرند، محسوب می‌شود.
 

 بازی شماره ۵۶: زیر صندلی‌ها

بازی شماره ۵۶، که به کودکان چالشی برای عبور از زیر صندلی‌های ردیفی بدون برخورد ارائه می‌دهد، یک فعالیت عالی برای تقویت درک بدنی، یکپارچگی حسی، و تمرکز است. در این بازی، کودکان باید مهارت‌های خود را در کنترل حرکات دقیق بدن به کار بگیرند، زیرا هدف از زیر صندلی‌ها عبور کردن بدون آنکه بدن آن‌ها به صندلی‌ها برخورد کند، است. این تمرین، علاوه بر افزایش آگاهی کودک از فضای اطراف و بدن خود، به تقویت هماهنگی و توانایی‌های حرکتی آن‌ها کمک می‌کند و فرصتی برای بهبود تمرکز و دقت فراهم می‌آورد.
این بازی به طور خاص بر روی تن آگاهی کودکان تمرکز دارد، که به آن‌ها کمک می‌کند تا بهتر بدن خود را در فضا تشخیص دهند و مهارت‌های تعادلی خود را بهبود بخشند. با افزایش چالش‌ها، مثلاً با افزایش تعداد صندلی‌ها یا تنگ کردن فضای بین آن‌ها، کودکان می‌توانند درک عمیق‌تری از محدودیت‌ها و قابلیت‌های حرکتی خود پیدا کنند. بازی نه تنها به تقویت جنبه‌های فیزیکی کمک می‌کند، بلکه مهارت‌های تفکر استراتژیک و تصمیم‌گیری را نیز در آن‌ها پرورش می‌دهد، زیرا باید بهترین مسیر را برای عبور از زیر صندلی‌ها بدون برخورد انتخاب کنند.

 بازی شماره ۷۱: پرتاب توپ به جعبه تخم‌مرغ

بازی شماره ۷۱، یک فعالیت هدفمند است که بر تقویت دامنه حرکتی، دقت پرتاب، و تمرکز کودک تمرکز دارد. در این بازی، کودک با پنج توپ کوچک مواجه می‌شود که باید آنها را به ترتیب و با دقت به سمت یک جعبه جای تخم مرغ که در فاصله یک متری قرار دارد، پرتاب کند. این کار باید ابتدا با دست راست و سپس با دست چپ انجام شود، که این امر به تقویت هر دو دست کودک کمک می‌کند. فرآیند پرتاب و تلاش برای قرار دادن توپ‌ها در جعبه، کودک را با چالش‌هایی مواجه می‌کند که نیازمند تنظیم قدرت و زاویه پرتاب است.
والدین یا مربیان در طول این بازی نقش حیاتی دارند، چرا که آنها با ارائه بازخورد سازنده به کودک، او را در یادگیری نحوه تنظیم دقیق‌تر قدرت و زاویه پرتاب خود یاری می‌رسانند. برای مثال، اگر کودک توپ را با قدرت زیادی پرتاب کند، والدین می‌توانند توصیه کنند که در پرتاب بعدی قدرت خود را کمی تنظیم کند. این فعالیت علاوه بر بهبود مهارت‌های حرکتی دقیق، به کودک در درک بهتر از نحوه تأثیرگذاری حرکات بدنی بر نتایج فیزیکی کمک می‌کند و مهارت‌های تمرکز و توجه او را نیز افزایش می‌دهد.
 

 بازی شماره ۷۲: طبقه‌بندی دکمه‌ها

بازی شماره ۷۲، که بر طبقه‌بندی دکمه‌ها بر اساس رنگ متمرکز است، یک فعالیت عالی برای تقویت مهارت‌های طبقه‌بندی، دقت و هماهنگی چشم و دست کودکان است. در این بازی، کودکان با استفاده از یک دستکش یکبار مصرف که به آن دکمه‌هایی با پنج رنگ مختلف (آبی، قرمز، سبز، زرد، و صورتی) متصل شده، تشویق می‌شوند تا دکمه‌های همرنگ را با دقت و تمرکز جدا کنند و به سمت انگشتان مربوطه در دستکش حرکت دهند. این کار به تقویت مهارت‌های شناختی کودک کمک کرده و او را با مفهوم طبقه‌بندی و تشخیص رنگ‌ها آشنا می‌کند.
علاوه بر تقویت مهارت‌های شناختی و بصری، این بازی همچنین بر تقویت حرکات ظریف انگشتان تمرکز دارد. با انتقال دکمه‌ها از یک نقطه به نقطه دیگر، کودکان مهارت‌های حرکتی دست خود را بهبود بخشیده و هماهنگی بین دید و حرکت خود را تقویت می‌کنند. این بازی نه تنها به توسعه مهارت‌های ضروری کمک می‌کند، بلکه یک فرصت سرگرم‌کننده برای کودکان است تا با مفاهیم اولیه ریاضی و طبقه‌بندی در حین بازی آشنا شوند.

 بازی شماره ۷3: ساخت اشکال با کش‌ها

بازی شماره ۷۳، موسوم به "ساخت اشکال با کش‌ها"، یک رویکرد عملی و تعاملی برای آموزش مفاهیم اولیه ریاضی و هندسه به کودکان است. در این بازی، کودکان مجموعه‌ای از کش‌ها و یک جعبه تخم‌مرغ را دریافت می‌کنند و از آنها خواسته می‌شود که با استفاده از کش‌ها، اشکال مختلفی مانند سه‌گوش، مربع و سایر اشکال هندسی را با کشیدن کش‌ها دور خانه‌های مشخصی از جعبه تخم‌مرغ بسازند. این فعالیت به کودکان کمک می‌کند تا با مفاهیم پایه‌ای شکل‌ها و هندسه آشنا شده و مهارت‌های حل مسئله و تفکر خلاق خود را توسعه دهند.
علاوه بر مزایای آموزشی، این بازی فرصت‌هایی را برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و هماهنگی چشم و دست ارائه می‌دهد. کودکان با قرار دادن کش‌ها دور خانه‌های مختلف جعبه، تشویق می‌شوند تا دقت بصری خود را به کار گیرند و انگشتان خود را برای کشیدن کش‌ها به طور دقیق حرکت دهند. این فعالیت نه تنها به تقویت مهارت‌های دستی کودکان کمک می‌کند بلکه آنها را تشویق می‌کند تا با اشکال و ساختارهای مختلف به طور عملی کار کنند، توانایی‌های فضایی خود را تقویت کرده و درک عمیق‌تری از مفاهیم هندسی کسب کنند.
 

در این کتاب، 101 بازی مغزساز که به رشد مغز کودک و افزایش توانایی یادگیری او کمک می‌کنند آورده شده است. همچنین می‌توانید به منظور افزایش توانمندی های ذهنی کودک و تقویت هوش او از سایز کتب چاپ شده مجموعه هوش رستا که در زیر نام برده شده‌اند استفاده کنید.

جمع بندی و نتیجه گیری

کتاب "101 بازی مغزساز برای بالای 2 سال" نوشته شیرین ملکی و گلاله حسینی، ابزاری ارزشمند و کاربردی برای والدین و مربیان است که به دنبال تقویت توانایی‌های ذهنی و حرکتی کودکان در سال‌های حساس رشد مغزی هستند. این کتاب با ارائه مجموعه‌ای متنوع از بازی‌های آموزشی و تعاملی، بر اهمیت بازی در یادگیری و توسعه مهارت‌های کودکان تأکید دارد و راهنمایی‌های عملی را برای ایجاد محیطی سرشار از فرصت‌های یادگیری ارائه می‌دهد. این فعالیت‌ها نه تنها به کودکان کمک می‌کنند تا در یک فضای شاد و مثبت یاد بگیرند، بلکه به تقویت هماهنگی چشم و دست، حافظه، توجه، تمرکز و مهارت‌های حرکتی ظریف آنها نیز کمک می‌کند.
علاوه بر تأثیرات مستقیم بر رشد فردی کودک، بازی‌های معرفی شده در این کتاب به تقویت ارتباط بین والدین و کودکان کمک می‌کنند، چرا که این فعالیت‌ها فرصت‌هایی را برای تعامل، بازی مشترک و لذت بردن از زمان کیفی با هم فراهم می‌آورند. این کتاب نه تنها یک منبع غنی برای پرورش استعدادهای کودکان است، بلکه به عنوان یک راهنمای عملی عمل می‌کند که به والدین و مربیان این امکان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌های خلاقانه و مؤثر، پایه‌های محکمی برای آینده تحصیلی و شخصی فرزندانشان بنا کنند.

سوالات متداول

1. آیا این بازی‌ها برای همه کودکان بالای 2 سال مناسب است؟
 بله، بازی‌های معرفی شده در کتاب به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها و توانایی‌های کودکان بالای 2 سال مناسب باشند. با این حال، برخی بازی‌ها ممکن است نیازمند سطحی از مهارت یا توجه خاص باشند، بنابراین توصیه می‌شود والدین و مربیان بر اساس علایق و توانایی‌های فردی کودک، بازی‌های مناسب را انتخاب کنند.

2. آیا برای انجام این بازی‌ها به وسایل خاصی نیاز است؟
 بیشتر بازی‌های معرفی شده در کتاب با استفاده از وسایل ساده و در دسترس خانگی قابل اجرا هستند. هدف از این بازی‌ها استفاده از منابع موجود برای ایجاد فرصت‌های یادگیری است، بنابراین نیازی به تهیه تجهیزات یا اسباب‌بازی‌های گران‌قیمت نیست.

3. چگونه می‌توان پیشرفت کودک را با استفاده از این بازی‌ها ارزیابی کرد؟
 پیشرفت کودک می‌تواند از طریق مشاهده پیشرفت در مهارت‌های حرکتی، توجه و تمرکز، حافظه، و هماهنگی چشم و دست ارزیابی شود. والدین و مربیان می‌توانند با یادداشت برداری از توانایی‌ها و علایق کودک در طول زمان و همچنین با توجه به چگونگی انجام بازی‌ها و واکنش‌های کودک به چالش‌های جدید، پیشرفت را سنجید.

4. آیا این کتاب برای کودکان با نیازهای خاص نیز مناسب است؟
 بازی‌های معرفی شده در کتاب می‌توانند برای کودکان با نیازهای خاص نیز مفید باشند، اما ممکن است لازم باشد والدین یا مربیان بازی‌ها را برای مطابقت با نیازهای فردی کودک تطبیق دهند. توصیه می‌شود در صورتی که کودک دارای شرایط خاصی است، با یک متخصص در این زمینه مشورت شود تا اطمینان حاصل شود که بازی‌ها به بهترین شکل به کار گرفته می‌شوند.

5. چگونه می‌توان بازی‌ها را جذاب‌تر کرد تا کودکان بیشتر ترغیب به شرکت شوند؟
 برای افزایش جذابیت بازی‌ها، والدین و مربیان می‌توانند از تشویق‌ها، تنوع در فعالیت‌ها، و ادغام علایق فردی کودک در بازی‌ها استفاده کنند. ساختن داستان‌ها یا ماجراجویی‌های مرتبط با بازی، استفاده از موسیقی یا شعر، و تغییر محیط بازی برای ایجاد تجربه‌های جدید، می‌تواند به افزایش مشارکت و علاقه کودکان کمک کند.