بخشی از کتاب تشریح سطحی

لندمارک‌های دیستال بازو

اپی کندیل داخلی و خارجی بازو: اگر آرنج به اکستنشن برده شود، در پشت آن دو حفره ایجاد می شود که در عمق حفره ی داخلی، اپی کندیل داخلی قرار دارد و در دوسوم بالایی حفره ی خارجی، اپی کندیل خارجی بازو قابل لمس است. و در یک سوم پایینی حفره ی خارجی می توان سر رادیوس را لمس کرد. در حالت اکستنشن آرنج اگر خطی از وسط دو حفره عبور داده شود، این خط از قله اولکرانون عبور خواهد کرد.

نکته: در حالتی که آرنج در 90 درجه فلکشن باشد، بین خطوط اتصال‌دهنده ی اپی کندیل داخلی، اپی کندیل خارجی و قله ی اولکرانون یک مثلث متساوی‌الساقین ایجاد می‌شود که برای تشخیص سلامتی قطعات استخوانی ناحیه می توان از این مثلث کمک گرفت.

شکل :10-2 نمای پشتی آرنج در حالت 90 درجه فلکشن (راست) و اکستنشن کامل(چپ)

سطوح بازو

1) سطح داخلی: توسط بالک عضله ی کوراکوبراکیالیس در سمت باال و بالک سر کوتاه عضله دو سر بازویی در جلو و کنار داخلی بالک ترایسپس در سمت پشت تشکیل می‌شود. در این سطح، شیار بایسیپیتال داخلی قرار دارد که عضله کوراکوبراکیالیس در محل تلاقی یک سوم بالایی و دو سوم پایینی از روی این شیار عبور می‌کند. بالاتر از این عضله در این شیار (شریان و ورید آگزیلاری، عصب مدیان، عصب اولنار و عصب رادیال) قرار دارند.

و پایین تر از عضله در این شیار (ورید بازیلیک، شریان براکیال، عصب های مدیان و اولنار) قرار دارند. در قسمت پایینی این شیار، پهن تر شده و به سمت جلو تغییر مسیر می‌دهد تا به مثلث کوبیتال می‌رسد.

شکل :11-2 موقعیت عصب مدین، اولنار و شریان براکیال در شیار بایسیپیتال داخلی

شکل :12-2 محل اتصال عضلات استخوان بازو

2) سطح جلویی: در یک سوم بالایی سطح جلویی، فیبرهای جلویی دلتویید قرار دارند و در دوسوم پایینی آن در خارج، بالک سر دراز عضله دوسر بازویی و در سمت داخل آن بالک سر کوتاه عضله دوسر بازویی قابل لمس است. در لبه ی خارجی سطح جلویی، شیار بایسیپیتال خارجی قرار دارد که کمی (حدود یک سانتی متر) داخل تر از این شیار، ورید سفالیک امتداد دارد.
 

شکل :13-2 محل شریان بازویی درجلوی آرنج

3) سطح خارجی: وسیع نیست، در نیمه ی بالایی آن فیبرهای میانی دلتوئید، در وسط، بدنه (Shaft) بازو و در پایین آن اپی کندیل خارجی قابل لمس است.

4) سطح پشتی: توسط سرهای عضله ی سه سر بازویی پوشیده شده است. سر دراز بالا و پشت، سر داخلی این عضله در داخل و پایین، سر خارجی عضله در قسمت خارج و بالایی آن قرار دارد. این دو سر به همراه سر دراز تاندون تریسپس را می سازند که به اولکرانون متصل می شود.
 

شکل 14-2 نمای پشتی بازو محلی بالک‌های سه سر بازوئی

لمس سر استخوان بازو: دو روش دارد

1- بازو را در کنار بدن قرار داده و با فشار انگشتان در راس آگزیلا به سمت بالا سر بازو جستجو می‌شود.

2- مفصل شانه به 90 درجه ابداکشن برده می‌شود تا سر بازو در راس حفره ی آگزیلا قرار گرفته و لمس آن آسان‌تر شود.

حفره ی کوبیتال

حفره ی کوبیتال در جلوی پروگزیمال ساعد قرار دارد. ضلع داخلی آن را کنار خارجی عضله ی پروناتور ترس، ضلع خارجی آن را کنار داخلی عضله ی براکیورادیالیس و قاعده ی آن را چین فلکسوری آرنج تشکیل می دهد.

شکل :15-2 نمایی از مثلث کوبیتال

در داخل این فضا ساختارهایی قابل لمس و یا مشاهده هستند، این ساختار ها را می توان از عمق به سطح تقسیم‌بندی کرد که مرز عمقی و سطحی، آپونوروز بایسیپیتال عضله ی دوسر بازویی است.

بخش عمقی: در این بخش به ترتیب از داخل به خارج 1) عصب مدین، 2) شریان براکیال، 3) تاندون عضله دوسر و 4) عصب رادیال قرار دارند.
 

شکل :16-2 محل ساختار ها در بخش عمقی مثلث کوبیتال

بخش سطحی: در این بخش به ترتیب از خارج به داخل 1) عصب جلدی ساعدی خارجی، 2) ورید سفالیک، 3) ورید مدین کوبیتال، 4) ورید میانی ساعد، 5) ورید بازیلیک، و 6) عصب جلدی داخلی ساعد قرار دارند.
 

شکل :17-2 محل ساختار ها در بخش سطحی مثلث کوبیتال

زائده اولکرانون استخوان اولنا در پشت و پروگزیمال ساعد قرار دارد و در فلکشن برجسته می شود. با پیدا کردن اولکرانون و پرونیشن ساعد، می توان ستیغ پشتی اولنا را پیدا کرد و در انتهای این کناره می‌توان سر اولنا را پیدا و لمس کرد. سر اولنا در دیستال و سمت داخل ساعد قرار دارد.
استیلوئید اولنا کمی پایین تر و جلوتر از سر اولنا و در سمت داخل تاندون اکستانسور کارپی اولناریس قرار دارد. برای یافتن استیلوئید سر اولنا، ابتدا کف دست رو به پایین قرار داده می شود، سپس ساعد به سوپینیشن برده می شود. حین این حرکت، استیلوئید اولنا به داخل جابجا شده و زیر انگشت قابل لمس خواهد بود.