به دنیایی فکر کنید که در آن هر انسانی از بدو تولد تا زمان ۴ یا ۵ سالگی را به تنهایی و بدون ارتباط با هیچ انسانی در خانه سپری کند و تمام نیازهای آن توسط ربات‌ها وسایل هوشمند تامین شود.

زندگی در اجتماع بدون ارتباط!

به نظر شما چنین انسان‌هایی توانایی زندگی در اجتماع را دارند؟ می‌توانند کلام داشته باشند یا با همدیگر ارتباط برقرار کنند؟ 
می‌توانند وقتی نه کلامی شنیدند و نه ارتباطی دیدند بتوانند در اجتماع، روابط کاری، تحصیلی و یا زناشویی داشته باشند؟ 

رشد در کودک طبیعی! 

کودک انسان از همان بدو تولد در هجوم انبوهی از اطلاعات تصویری و صوتی قرار می‌گیرد و در معرض انواعی از محرکات بینایی، چشایی و شنوایی قرار می‌گیرد. 
ابتدا این تحریکات برای کودک بی‌معنا هستند ولی بعدها کودک سعی می‌کند این تحریکات را درک کند و یاد بگیرد، کودک به همین شکل رشد می‌کند و بعد از مدتی وارد اجتماع می‌شود و زندگی اجتماعی خود را شروع می‌کند. 
در واقع انسان‌ها توانایی صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن را از انسان‌های اطرافشان یاد می‌گیرند. به این شکل کودک رشد طبیعی خودش را می‌گذراند. 

کودکانی با رشد غیر طبیعی 

ولی هستند کودکانی که توانایی درک اتفاق‌های اطراف خودشان را ندارند و متوجه صحبت‌ها و ارتباطات دیگران نیستند. این کودکان توجه ای به محرکات و اطلاعات بیرونی ندارند، متوجه ارتباط والد با او یا با همدیگر نیستند، مثل کودکان اتیسم و یا کودکانی با مشکلات شنوایی، البته اختلالات این کودکان از فردی به فردی دیگر متفاوت است و این کودکان دقیقا مثل انسانهای دنیایی هستند که در ابتدا برای شما تعریف کردم. گفتاردرمانگران و روانشناسان کودک، همیشه خانواده‌ها را به بازی و ارتباط برقرار کردن با کودک تشویق می‌کنند و این توصیه در کودکانی با نیازهای ویژه بیشتر است. 

چرا متخصصان کودک به ارتباط برقرار کردن با کودک و بازی کردن با او توصیه می کنند؟ 

ارتباط برقرار کردن با کودک به هر شکلی «کتاب خواندن، صحبت کردن و بازی کردن با کودک» باعث تسهیل رشد کلامی و شناختی و مهارتهای ارتباطی کودک می‌شود و در کودک نیازهای ویژه باعث بهبود عملکردهای از دست رفته و آموزش به آنها می‌شود. این کودکان نیازمند توجه ویژه هستند زیرا به تنهایی توانایی یادگیری از دنیای پیرامون خود را ندارند.

ابزارها و کتابهای کمک‌کننده:

خانواده‌ها و متخصصان کودک با ابزارها و دوره‌های درمانی ابتدا با افزایش درک کودک و سپس تقویت مهارتهای کلامی وی باعث بهبود مهارتهای ارتباطی کودک می‌شوند خانواده‌های این کودکان باید بیشتر از یک کودک معمولی با کودکشان ارتباط برقرار کنند و این برقراری ارتباط با کمک ابزارهایی مثل: کتاب‌های خاص و فلش کارت‌ها انجام می‌شود. خیلی از کتابها هستند که برای این منظور طراحی شدند ولی یک سری کتابها هم هستند که علاوه بر رفع نیازهای شناختی و کلامی کودک به یادگیری مهارتهای ویژه‌ای هم کمک می‌کنند.

مجموعه کتاب های داستان های زنجیره ای

تعدادی از این نمونه کتاب‌ها، مجموعه کتابهای داستانهای زنجیره ای است، که در سه جلد ارائه شده است. جهت مشاهده‌ی کتابها بر روی عناوین زیر کلیک نمایید.

ویژگی های این کتاب: 

این کتاب با تصاویر زنجیره ای داستانی که دارد باعث تقویت مهارت‌های زیر در کودک می‌شود:

  • درک توالی زنجیره ای داستان

  • تقویت مهارتهای شناختی و کلامی
  • افزایش خزانه واژگان 
  • تحریک گفتار خودانگیخته 
  • تقویت مهارتهای شنیداری
  • تقویت توجه و تمرکز 
  • تقویت مهارت توجه و تمرکز 
  • افزایش خلاقیت و ابتکار 
  • تقویت مهارت روخوانی
  • رشد مهارتهای سطوح پیشرفته زبانی
  • و...

این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟

  • قابل استفاده در کلینیک‌های گفتاردرمانی 

  • قابل استفاده برای خانواده‌ها

  • قابل استفاده برای کودکانی با نیاز ویژه 

  • البته این کتاب کاملا برای کودکان با رشد طبیعی هم مناسب است و باعث تسهیل فرایند رشدی و افزایش هوش آنها می‌شود. 

- مهدیه محمدنژاد (دانشجو کارشناسی گفتاردرمانی علوم پزشکی تهران)