معرفی کتاب Therapeutic Exercise (تمرین درمانی)

یکی از کتاب‌هایی که هر فیزیوتراپیستی قطعا باید آن را مطالعه کند تمرین درمانی کیسنر است. (لینک مستقیم کتاب در انتهای مطلب)
این کتاب شامل دو جلد می‌باشد که در جلد اول به مطالب پایه‌ای مثل استرچ عضلات، موبیلیزیشن، اصول یادگیری حرکتی، تمرینات قدرتی و استقامتی، تعادل، هیدروتراپی، مراحل ترمیم و ویژگی‌های ویسکوالاستیک بافت پرداخته شده و جلد دوم درمورد کاربرد مطالب جلد اول، تمرین درمانی‌های خاص هر اختلال در بالین و همچنین اختلالات شایع ستون فقرات و مفاصل اندام فوقانی و تحتانی نیز به تفکیک صحبت شده است؛ برای هر مفصل ابتدا اصول بیومکانیکال و آناتومیکال بیان شده و در ادامه به اختلالات شایع آن مفصل، پروتکل‌های پس از جراحی و تمرین درمانی‌های آن و در انتها به تمرینات پیشرفته‌ی آن مفصل پرداخته شده است.
در فصل‌های مجزایی از این کتاب نیز موضوعاتی مانند
فیزیوتراپی در لنف ادما، تمرین درمانی در سالمندان، فیزیوتراپی در زنان و فیزیوتراپی پس از زایمان و تمرینات پلایومتریک مطالب مفیدی ارائه شده است.
از دیگر ویژگی‌های عالی کتاب این است که در کادرهایی جداگانه، نتایج مقالات و مطالعات اخیر را درمورد موضوع مورد بحث بیان می‌کند.

 

Therapeutic-Exercise

 

بخشی از جلد اول:

Client: فردی که اختلالی ندارد و به فیزیوتراپی مراجعه کرده تا well being خود را افزایش دهد و از اختلال پیشگیری کند.

patient: فردی که اختلال مشخصی دارد و توسط فیزیوتراپیست تشخیص داده شده و مداخله‌ی درمانی برای وی انجام می‌شود.

Balance: توانایی حفظ راستای بدن (Alignment) در برابر جاذبه و حرکت دادن COM در BOS موجود بدون افتادن. (بالانس، حاصل تعامل بین سیستم Sensory و Motor است.)

cardiopulmonary endurance: توانایی انجام یک فعالیت با شدت Moderate، فرکانس Repetitive و زمان طولانی. (مانند شنا، راه رفتن، دوچرخه سواری و...)

Coordination: ترکیبی از Timing ،Sequencing و Intensity صحیح و مناسب انقباض عضلات که موجب حرکتی Smooth ،graded (شدت مناسب) و accurate (دقت بالا) می‌شود.

نکته: coordination، اساس یک حرکت نرم و دقیق می‌باشد.(smooth & accurate).

mobility: توانایی بخش‌های مختلف بدن برای حرکت در دامنه‌ی لازم برای انجام فعالیتی خاص.

Mobility به دو گروه تقسیم میشود:

  1. Passive mobility:  نیازمند انعطاف پذیری بافتهای نرم (انقباضی و غیرانقباضی)
  2. Active mobility: نیازمند فعالیت عصبی عضلانی است. (neuromuscular activition)

Muscle performance: ترکیبی از Endurance،strength و Power عضله که در بخش‌های بعد توضیح داده خواهد شد.

Neuromuscular Control: ارتباط بین بخش sensory و motor که موجب شکل‌گیری روابط سینرژی، انتاگونیستی، آگونیستی، استبیلایزری می‌شود. هم‌چنین موجب پیشبینی (anticipation) و حس عمقی (proprioception) می‌شود و kinesthetic awareness (آگاهی حرکتی) ایجاد می‌کند. (توجه: مفهوم coordination و neuromuscular control را باهم اشتباه نگیرید!)

نکته: postural control,postural stability,dynamic balance این سه اصطلاح باهم هم معنا بوده و می‌توانند به جای هم استفاده شوند.

Stability: توانایی عصبی عضلانی برای ثابت نگه داشتن بخش دیستال یا پروگزیمال حین انجام فعالیتی مشخص.

*مهمترین موضوع قبل از تمرین درمانی، امنیت بیمار است. این امنیت می‌تواند امنیت محیطی باشد یا امنیت دستگاه با وسیله‌ای که بیمار می‌خواهد با آن تمرین را انجام دهد. هم‌چنین پرسش درمورد تاریخچه بیمار و داروهایی که بیمار استفاده می‌کند نیز می‌تواند امنیت تمرین را افزایش دهد.

 

ورزش-درمانی

 

بخش‌هایی از جلد دوم:

آموزش بیمار:

  • به بیمار درمورد شرایط وی توضیح دهید و درمورد اهداف درمانی و چگونگی حفاظت از مفصل صحبت کنید.
  • به بیمار آموزش دهید که چگونه و با چه شدتی تمرینات را در خانه انجام دهد بدون آنکه فشار بیش از حد بر مفاصل وارد شود؛ به بیمار نکات کمک کننده را گوشزد کنید برای مثال استفاده از دوچرخه‌ی ثابت در خانه می‌تواند تا حد زیادی به دامنه‌ی حرکتی زانو کمک کرده و وضعیت بیمار را بهبود دهد.
  • به بیمار آموزش دهید که در زندگی روزمره قبل از انجام تحمل وزن روی مفصل، تمرینات دامنه حرکتی را انجام دهد؛ این موضوع موجب کاهش درد بیمار در ابتدای تحمل وزن روی مفصل خواهد شد.

نکته: تنها درصورتی دامنه‌ی حرکتی مفصل را افزایش دهید که عضلات بیمار توانایی لازم برای کنترل حرکت و قدرت کافی را داشته باشند؛ افزایش دامنه‌ی حرکتی مفصل بدون توجه به قدرت و توانایی کنترل عضله، می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کند.

موبیلیزیشن مفصل:
تراپیست می‌تواند از موبیلیزیشن گرید سه و چهار برای افزایش دامنه حرکتی مفصل بیمار استفاده کند.
برای افزایش فلکشن زانو، تیبیا را در چرخش داخلی قرار داده و در این حالت گلاید خلفی بر تیبیا وارد کنید.
برای افزایش اکستنشن زانو، تیبیا را در چرخش خارجی قرار داده و در این حالت گلاید قدامی بر تیبیا وارد کنید.
استرچ:
می‌توان از تکنیک‌های PNF برای افزایش انعطاف‌پذیری بافت‌های نرم اطراف مفصل استفاده کرد.

توجه: قبل از انجام استرچ، حتما تکنیک‌های موبیلیزیشن را برای مفاصل تیبیوفمورال و پتلوفمورال انجام دهید تا آرتروکینماتیک‌های طبیعی مفصل بازگردانده شود و هنگام استرچ، فشار زیادی بر مفصل وارد نشود.
تمرینات تقویتی:
این تمرینات باید برای هر دو گروه فلکسوری و اکستانسوری زانو انجام شوند.
تمرینات تقویتی نباید موجب بدتر شدن علائم بیمار شوند.
توجه کنید که انجام تمرینات تقویتی با سرعت پایین، می‌تواند درد بیشتری نسبت به تمرینات با سرعت بالاتر برای بیمار ایجاد کند.
تمرینات تقویتی همواره باید در دامنه‌ی بدون درد انجام شوند و نباید هنگام انجام تمرین تقویتی دردی برای بیمار ایجاد شود.
استقامت قلبی-عروقی:
در طولانی مدت بدلیل کم تحرکی ناشی از درد بیمار، ممکن است استقامت قلبی-عروقی بیمار تا حد زیادی کاهش یافته باشد؛ برای افزایش استقامت قلبی-عروقی بیمار وی می‌تواند از ورزش‌های هوازی‌ای که فشار بر مفصل وارد نمی‌کنند استفاده کند؛ ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌ی ثابت و شنا کردن در استخر.
در نهایت بیمار می‌تواند به مرور فعالیت‌هایی با شدت بالاتر مثل دویدن و پریدن را انجام دهد اما تا جایی که دردی برای بیمار ایجاد نشود.
در بیمارانی که دفورمیتی در ناحیه دارند نباید فعالیت‌های با شدت بالاتر انجام شود زیرا می‌تواند موجب تخریب بیشتر مفصل شود.

 

یکی از مهم‌ترین منابع کارشناسی ارشد و دکترای فیزیوتراپی که در جزوات آموزشی دکتر طالبی نیز به آن پرداخته شده است این کتاب است که از طریق لینک زیر قابل مشاهده می‌باشد: