معرفی کتاب سنجش کودک من
ورود به مدرسه و چالش های جدید
با رسیدن کودک به پایان ۶ سالگی دغدغه‌های جدیدی برای خانواده به وجود می‌آید. دغدغه‌هایی از قبیل اینکه آیا کودک من قابلیت و توانایی رفتن به مدرسه را دارد؟ آیا توانایی‌های لازم را در طی این چند سال کسب کرده؟ و در زمان باقی مانده می‌تواند بقیه توانایی‌های لازم را هم کسب کند؟ آیا کودک من به خوبی از پس آزمون سنجش بر خواهد آمد؟ آیا آمادگی لازم برای آزمون ورود به مدرسه را دارد؟
و بسیاری از سوالات دیگر که ممکن است به ذهن یک خانواده آگاه خطور کند.
آزمون سنجش چیست؟
همه کودکان با اتمام شش سالگی و برای ورود به مقطع ابتدایی نیاز است در آزمون جامعی به نام آزمون سنجش شرکت کنند.
این آزمون یک سنجش چند بعدی هست که کودک را از نظر عملکرد‌های مختلف حرکتی، شناختی و گفتاری مورد سنجش قرار می‌دهد؛ عملکرد‌هایی که از سال‌های نخست کودک شروع به شکل گیری کرده و در سنین بالاتر رشد می‌کنند و کودک در صورت کسب نمره کافی می‌تواند وارد مدرسه شود؛ البته این آزمون، آزمونی سختی نیست و یک کودک با رشد طبیعی تمام موارد موجود در آزمون را در طی رشد خود فرا می‌گیرد.
قبولی در آزمون سنجش
با توجه به اینکه این آزمون جنبه‌های مختلف رشد کودک را مورد سنجش قرار می‌دهد؛ لازم است این ابعاد و نحوه دست‌یابی کودک به آنها را بشناسیم که اگر به هر دلیلی کودک در یک یا جند مورد ضعیف بود، آن موارد را کشف کرده و تقویت کنیم.
آیتم‌های موجود در آزمون سنجش:
- درک حیوانات، اشیا، میوه، پوشاک، وسایل نقلیه
- درک اعضای بدن
- تمیز دیداری و شنیداری
- حافظه
- درک دستور ساده و پیچیده
- آشنایی با اشکال، اعداد
- توصیف واژگان، کاربرد اشیا
- اطلاعات عمومی
- مشاغل و وظایف آنها
- مفاهیم و صفات
- دقت دیداری
- حرکات ظریف و درشت
موارد بالا جزو آیتم‌های آزمون ورودی به مدرسه است که کودک باید تا حدودی این موارد را در طی چند سال اولیه زندگی‌اش یاد بگیرد. در ادامه در مورد این موارد بیشتر صحبت می‌کنیم.
درک حیوانات، اشیا، میوه، پوشاک، وسایل نقلیه و غذا
قبل از بیان هر کدام از این مقوله‌ها، لازم است کودک این آیتم‌ها را درک کند و این بدان معنی است که حیوانات، اشیا، میوه، غذا و...را بشناسد و مثلا از میان چندین میوه بتواند به سوال (موز رو بده) پاسخ بدهد و موز را به شما بدهد.
این شناسایی برای موارد دیگر هم صدق می‌کند، بعد شناختن این مقوله‌ها، وارد مباحث ظریف‌تر می‌شویم اینکه کودک بتواند به سوالات جزئی‌تر نیز پاسخ دهد.برای مثال بتواند به سوالات زیر جواب دهد:
- رنگ کدام میوه قرمز است؟
- کدام حیوان پرواز می‌کند؟
- کدام حیوان چهار پا است؟
- کدام ماشین دو چرخ دارد؟
- کدام لباس را روی سر می‌گذاریم؟
- و...
درک اعضای بدن
شناخت اعضای بدن یکی از مهم‌ترین مقوله‌هایی است که کودک در ابتدای سن رشد فرا می‌گیرد و این شناخت به درک وجود خود، درک درد و تجسم فضایی کودک کمک می‌کند. اگر کودک اعضای بدن خود را درک کند با پرسیدن سوال(چشمت کو؟) به چشم خود اشاره می‌کند.
تمیز دیداری و تمیز شنیداری
تمیز دیداری یعنی پیدا کردن تفاوت‌ها و شباهت‌ها بین دو تصویر و تمیز شنیداری یعنی تمایز قائل شدن بین صداهای دریافتی، برای مثال کودک می‌تواند بین صدای مرغ و خروس تمایز قائل شود؟
حافظه
حافظه یک مقوله بسیار گسترده است، حافظه کودک با افزایش سنش رشد می‌کند و این رشد در جهات مختلف ادامه می یابد.
بسیاری از سوالات آزمون سنجش وابسته به حافظه است و حافظه را می‌توان به شکل‌های مختلفی دسته بندی کرد برای مثال حافظه شنیداری و بینایی یک دسته بندی برای حافظه هست که حافظه تصویری و شنیداری را بررسی می‌کند حافظه کوتاه مدت، بلند مدت و میان مدت نیز طبقه بندی دیگری از این مقوله است.
درک دستور ساده و پیچیده
دستورات کلامی، شامل دستورات تک مرحله و چند مرحله هستند.
مثلا عبارت (در را ببند) یک دستور تک مرحله‌ای است و عبارت (دست بزن و بچرخ) یک دستور دو مرحله‌ای است.
برای پیچیده‌تر کردن عبارت می‌توان تعداد دستورات را بالا برد و یا از دستورات غیرمرتبط استفاده کرد
مثلا: کتاب رو شوت کن.
مفاهیم و صفت
ما در آزمون سنجش ممکن است با همچین سوالاتی مواجه شویم:
- ماشین را جلوی هواپیما بگذار.
- بزرگترین چوب کدام است؟
- کدام حیوان کوچک است؟
این سوالات در بخش مفاهیم و صفات جای می‌گیرند.
آشنایی با اشکال و مفهوم اعداد
آشنایی با شکل‌های ساده‌ای مثل مربع دایره و مثلث از آیتم‌هایی است که در آزمون ورود به مدرسه، مورد سنجش قرار می‌گیرد؛ همچنین درک مفهوم اعداد نیز بسیار مهم است.
کاربرد اشیا
کاربرد اشیا را می‌توان به چندین روش سنجید:
- سوالات ساده: ما با قاشق چی کار می‌کنیم؟
- سوالات بله و خیر: ما با قاشق می‌نویسیم؟
- درست یا غلط: ما با مسواک می‌نویسیم.
آمادگی کودک
حالا سؤال اینجاست که کودک چگونه در طی چند سال به تمام این آیتم‌ها دست پیدا می‌کند و برای ورود به مدرسه آماده می‌شود؟
رشد نوزاد با تولدش شروع می‌شود و این رشد در تمام سلول‌های بدن او در حال رخ دادن است، رفته رفته مغز و دیگر اندام‌ها تکمیل می‌شوند و در نتیجه مغز در طی یک رشد طبیعی می‌تواند به عملکرد‌های طبیعی دست پیدا کند.
برای مثال می‌توان به روند رشد گفتار کودک اشاره کرد، یک نوزاد اولین صداهای تولیدی خود را در اولین ساعات تولد کشف می‌کند که آن گریه کردن است، رفته رفته ما آوا سازی‌هایی به شکل‌های بی‌معنی از کودک می شنویم و بعد قان و قون ها و بعد تولید هجا‌های بی‌معنا و سپس ادامه روند رشد اتفاق می‌افتند.
با وجود رشد طبیعی مغز کودک برای پیشرفت و کسب مهارت‌های بالا نیاز به یک محیط غنی هم است. محیطی که در آن کودک مدام در معرض اطلاعات بینایی و شنیداری قرار بگیرد؛ به اصطلاح در معرض بمباران شنیداری و بینایی قرار بگیرد.صجبت کردن در مورد مشاغل مختلف و حیواناتی که معرض دید کودک هستند، می‌تواند بخشی از این بمباران شنیداری باشند.
برخی از کودکان نیز با وجود محیط غنی از بمباران شنیداری و بینایی، کمی از رشد طبیعی عقب‌تر هستند و نیاز به تمرین‌های بیشتری برای رسیدن به این آمادگی دارند و در سنین پایین‌تری باید این تمرین‌ها را آغاز کنند چرا که تقویت در این جنبه‌ها برای یک یا چند ماه نیست و باید گام به گام و در سنین پایین‌تر شروع شود.
والدین این کودکان نگرانی‌ها و دغدغه‌های بیشتری دارند و برای آمادگی کودشان برای ورود به مدرسه نیاز به اقدامات بیشتری دارند.
راه چاره
در بالاتر گفتیم که کودکان هم با رشد طبیعی و هم با رشد غیر طبیعی نیاز به محیط طبیعی و یک سری آموزش‌های پایه‌ای دارند که خانواده و یا در موارد خاص گفتاردرمانگران می‌توانند برای کودک تامین کنند.
انجام بازی‌های گوناگون با کودک، گفت وگو با کودک در موقعیت‌های مختلف و خواندن کتاب از روش‌هایی هستند که می‌توانند به کودک برای رسیدن به این هدف کمک کنند؛ البته انجام کار‌های فوق نیازمند شرایط و ابزاری است و باید سنجیده و درست انتخاب شود.
کتابی برای آمادگی در آزمون سنجش
ما در این مقاله گفتیم که کودک برای ورود به مقطع ابتدایی لازم است که آزمون سنجش را با موفقیت پشت سر بگذارد و این آزمون، کودک را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد و کودک برای ورود به مدرسه باید حداقل امتیازاتی را از این آزمون کسب کند؛ و این هدف به ابزار و وسایل کمک آموزشی نیاز دارد، در ادامه به معرفی کتابی می‌پردازیم که کودک را برای ورود به مدرسه و عبور از این آزمون کمک می‌کند.
کتاب سنجش کودک من با تصاویر، سوالات و بازی‌های جذابی که دارد به خانواده و درمانگر کمک می‌کند تا کودکان با آمادگی هر چه تمام‌تر وارد مدرسه شوند.
این کتاب هم برای کودکان با رشد طبیعی و هم برای کودکان با رشد غیر طبیعی قابل استفاده است و باعث تقویت هوش کودک در زمینه‌های مختلف از جمله، هوش بینایی، هوش شنیداری، هوش ریاضیات، هوش استدلال و... می‌شود.
خرید کتاب سنجش کودک من (کلیک کنید)
معرفی کتاب سنجش کودک من
هدف از گردآوری این کتاب، ایجاد یک مجموعه منظم و جامع همراه با مطالب طبقه بندی شده از موضوعات مختلف و هر آنچه کودک از سال‌های نخستین تولد تا پیش از ورود به مدرسه باید فرا بگیرد تا مهارت‌های کافی و مورد نیاز برای ورود به دبستان کسب کند.
بنابراین مطالب جمع آوری شده در این کتاب باید طی چند سال، گام به گام و مرحله به مرحله چه از طریق آموزش مستقیم با ابزار‌های کمک آموزشی و وسایل بازی و چه غیر مستقیم در محیط، به کودک آموزش داده شود و اینکه کودک بتواند طی چند ماه قبل سنجش مدرسه تمام مطالب کتاب را به یکباره فرا بگیرد در حالی که ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین آموزش ها مانند شناخت حیوانات، میوه‌ها، رنگ‌ها و... را از قبل دریافت نکرده است، دور از ذهن به نظر می‌رسد.
در این کتاب، کودک با مفاهیم هوش، علوم، ریاضی، زبان آموزی و مهارت‌های اولیه برای نوشتن آماده می‌شود و برای ورود به دبستان کاملا آماده می‌گردد.
درمانگران محترم و والدین عزیز می‌توانند با استفاده از این کتاب آمادگی کودک را از لحاظ ذهنی، شناختی، مهارت‌های کلامی و غیر کلامی، ارتباطی، جسمی، و حرکتی ارزیابی نموده و همچنین نقاط ضعف و قوت کودک را شناسایی کنند و چنانچه کودک عملکرد ضعیفی در هر یک از موارد ذکر شده در کتاب را دارا باشد، ارزيابی کرده و با برنامه‌ریزی و تمرکز بر نقاط ضعف کودک سعی در بر طرف کردن آن داشته باشند.
در این کتاب با طرح سوالات مختلف و متنوع و استفاده از تصاویر رنگی جذاب سعی شده است تا کودک درک عمیق‌تری از مطالب و مفاهیم داشته باشد به طوری که با طرح سوالات جدید نیز بتواند با تکیه بر دانسته‌ها و آموخته‌های پیشین خود به تمامی پرسش‌ها پاسخ بدهد، در بخش پایانی نیز کاربرگ‌هایی برای سنجش آموخته‌ها وجود دارد.
همچنین کتاب «سنجش کودک من» می‌تواند ابزاری برای ارزیابی و نقشه‌ی راهی برای گفتاردرمانگران برای درمان اختلالات رشدی باشد.
سخن پایانی
کتاب سنجش کودک من هم برای خانواده‌ها و هم برای درمانگران قابل استفاده است و برای همه‌ی کودکان با سنین قبل دبستان کاربرد دارد، امید است که این کتاب ابزاری برای رشد و تعالی فرزندان این مرز و بوم باشد .
نویسنده: مهدیه محمدنژاد(آسیب شناس گفتار و زبان)
نظر خود را بنویسید